Horsztyński

Horsztyński Juliusza Słowackiego jest dramatem wyjątkowym z wielu powodów. To fascynujące i porażające zarazem dzieło nie zostało ukończone, a sam autor nigdy nie zabiegał o jego publikację. Spekuluje się, że w utworze tym poeta zawarł więcej tajemnic o samym sobie, niż był skłonny wyjawić. Po dzisiaj ostateczna wersja Horsztyńskiego pozostaje nieustalona, a rękopis niekompletny niektóre karty zostały wydarte z manuskryptu, być może przez samego Słowackiego.

Horsztyński to dramat o ojcach i ich synach. Uważny czytelnik dostrzeże w głównej osobie dramatu, Szczęsnym synu zdrajcy narodu wzorowanym na Szymonie Kossakowskim postać znacznie wykraczającą poza tradycyjny model bohatera hamletycznego, chorego, pozującego, zagłuszającego melancholię ironią, która w dramacie okazuje się strategią kluczową i autoteliczną, mającą prowadzić do samosądu.

Pesymistyczny, a chwilami groteskowy, utwór jest dramatem wysoce erudycyjnym, synkretycznym i intertekstualnym, zdaniem Jarosława Ławskiego arcydzielnym.

Edycja w serii Biblioteka Narodowa zawiera dodatkowo wersje pierwszej redakcji poszczególnych fragmentów oraz ustępy zaniechane i wykreślone ręką Słowackiego, co pozwala na pełniejszą próbę lektury nieukończonego utworu.