Pieśń o Rolandzie
Pieśń o Rolandzie to jeden z najstarszych i bodaj najpiękniejszy, a na pewno najsłynniejszy z francuskich poematów średniowiecznych. Łączy w sobie zarówno elementy legendarne, mityczne,religijne, jak i narodowe, rycerskie i bohaterskie, jest to poemat o podobnej wadze jak Gilgamesz, Iliada, Odyseja, Enneida, Beowulf czy Mahabharata, Pieśń o Nibelungach, Księga królewska. Jednym słowem ta chansons de geste (co znaczyć miało pieśń poetycka, historyczna) należy do kanonicznych utworów literatury świata. Pieśń o Rolandzie przedstawia historyczne zdarzenie, jakim była wojenna wyprawa (778 r ) do Hiszpanii Karola Wielkiego i jego zwycięstwo nad Saracenami, jednak w trakcie powrotu straż tylna jego wojsk pod wodzą Rolanda została zaatakowana przez hordy muzułmańskie i po bohaterskiej obronie wybita do szczętu, w odwecie Karol Wielki powrócił do Hiszpaniii, zniszczył wojska Saracenów zdobył Saragossę i ostatecznie zdruzgotał armię sułtana Bagdadu. Francja i chrześcijaństwo, rycerstwo i odwaga i honor zatriumfowały! Acz tylko w poemacie, wydarzenia historyczne inny nieco miały przebieg, ale w Pieśni ... nie o faktów opisanie przecież chodzi a o mityczne wręcz wydarzenie, kształtujące etos rycesrki, patriotyzm - zarówno religijny jak i dynastyczny (czy już może państwowy). Poemat powstał najprawdopodobniej w połowie XII wieku, jednak niektórzy uczeni datują go już na wiek X. Za autora często podawało się Turolda z Envermeux, biskupa Bayux, jednak nie ma co do tego zgodności wśród literaturoznawców.