Czerniak 3. Współczesne podejście. W gabinecie...
Wydanie z serii "W gabinecie lekarza specjalisty" - Onkologia - trzecia część cyklu poświęconego leczeniu czerniaka.
"Czerniak 3 - współczesne podejście" to aktualne wydawnictwo przygotowane przez ekspertów różnych specjalności zajmujących się diagnostyką i leczeniem nowotworów skóry. Porusza ono zagadnienia niezbędne dla rozwiązywania codziennych problemów terapeutycznych. Leczenie adjuwantowe stało się standardem u chorych na czerniaki o zaawansowaniu lokoregionalnym. Obowiązujący w Polsce program B.59 poprzez wprowadzenie leczenia uzupełniającego po usunięciu przerzutów do węzłów chłonnych pozwala zmniejszyć odsetek chorych kwalifikowanych do leczenia paliatywnego. Ważna jest elastyczność kryteriów tego programu i możliwość stosowania immunoterapii po nawrocie po leczeniu adjuwantowym. W najbliższym czasie jednak leczenie czerniaka okołooperacyjne przesunie się częściowo w kierunku terapii neoadjuwantowej, jak również stosowania leczenia uzupełniającego u chorych po wycięciu czerniaka w stopniu IIB i IIC.
Najskuteczniejszym sposobem leczenia systemowego chorych na przerzutowego czerniaka jest obecnie immunoterapia skojarzona anty-PD-1 z anty-CTLA-4, która w badaniach klinicznych pozwoliła na uzyskanie mediany przeżyć całkowitych istotnie przekraczającej 5 lat. Jednak w praktyce klinicznej czynnikiem limitującym jej stosowanie jest znaczna toksyczność. Stąd prace nad zastosowaniem immunoterapii skojarzonej o wysokiej efektywności i mniejszych działaniach ubocznych nową terapią zarejestrowaną z tą myślą jest skojarzenie anty-PD-1 (niwolumabu) z anty-LAG3 (relatlimabem). Niezwykle istotne są również doświadczenia w doborze terapii ukierunkowanych molekularnie u chorych na zaawansowane czerniaki. W niniejszym opracowaniu omówiono również postępowanie w rzadkich podtypach czerniaków, jak czerniaki błon śluzowych czy zlokalizowane na odsiebnych częściach kończyn. Postęp terapii czerniaka dotyczy również czerniaka błony naczyniowej oka. Zastosowanie tebentafuspu (IMCgp100), przedstawiciela nowej klasy leków cząsteczki bispecyficznej ukierunkowanej na limfocyty T przy obecności HLA-002, pozwoliło po raz pierwszy na uzyskanie poprawy w zakresie czasu przeżycia całkowitego (OS) zarówno w porównaniu z danymi historycznymi (badanie II fazy - mediana OS 16,8 miesiąca), jak i aktywnego komparatora (badanie III fazy - odsetek OS rocznych 73 vs. 58%, HR 0,51). W pracy uwzględniono również informacje dotyczące leczenia chorych na zaawansowane raki skóry, gdzie obecnie mamy dostępnych kilka sposobów leczenia systemowego. W leczeniu systemowym u chorych na raka podstawnokomórkowego (BCC) wskazane jest zastosowanie inhibitorów szlaku Hedgehog (wismodegib), raka płaskonabłonkowego immunoterapii cemiplimabem, który znajduje również zastosowanie u chorych na BCC po niepowodzeniu wismodegibu. Immunoterapia jest również obecnie stosowana w leczeniu chorych na rzadki typ raka skóry raka z komórek Merkla (awelumab).